Overzicht van voorgaande metaaltijdenbundels
Hieronder tref je de inhoudsopgave en PDFs aan van de eerder bij Sidestone press verschenen metaaltijdenbundels

Metaaltijdenbundel (vol. 9) PDF
Bijdragen in de studie van de metaaltijden 2020 met al centrale thema ‘brons- en ijzertijd in het heden’. U kunt onder andere lezen over experimenteel onderzoek naar het gieten van brons, het veenlijk van Emmer-Erfscheiderveen, een bronzen speerpunt met een houten schacht en het voorkomen van menselijk bot in ijzertijd nederzettingen. Daarnaast is er aandacht voor huizenbouwtradities in zowel het Noord-Nederlandse Dalen als in Vlaanderen. Ook is er aandacht voor nieuwe inzichten in oudere onderzoeken die laten zien dat door middel van aanvullend onderzoek voor zelfs de meest bekende vindplaatsen nog nieuwe inzichten te verkrijgen zijn.
Editorial
Judith van der Leije, Eric Norde, Bastiaan Steffen & Karen de Vries
Happy little accidents and the analysis of metallic residues on casting moulds
Bart J. T. Cornelis, Jakob Thøsing Hviid & Thomas Birch
The broken beauty of Benschop: A Middle Bronze Age spearhead with wooden shaft and wooden peg
Stijn Arnoldussen, Cyril van der Veer, Bertil van Os, Nicolien Bottema-Mac Gillavry, G.J.M. van Oortmerssen & Hannie Steegstra
Rond de eendenkooi. Zwaagdijk-Oost, twee zwaarden en vlakgraven of grafheuvels?
Eric Lohof
Doelgericht graven op West-Friese nederzettingsterreinen uit de bronstijd. Nieuw veldonderzoek op het bronstijdterrein Grootebroek-Waterweide
Wouter Roessingh
Het veenlijk van Emmer-Erfscheidenveen. De stand van zaken anno 2022
Wijnand van der Sanden
Weer terug naar Zijderveld
Rik Semeijn
Een bijzonder zoutcontainerdepot uit ca. 250 voor Chr. gevonden te Nijmegen-Lent
Pepijn van de Geer
Voor rite vervaardigd vaatwerk? Een interessante aardewerkdepositie uit Kortrijk (België)
Roderick C.A. Geerts
Vierbeukige huistypes in de Antwerpse Kempen: een herziening
Elly Heirbaut, Veerle van Kersen & Vanessa Vanderbussche
The Mandible of Odijk. The varied contexts of unburnt human remains in the Middle Iron Age
Roosje de Leeuwe
Gedraaid houten vaatwerk van de ijzertijdnederzetting Didam-Kollenburg Noord
Judith van der Leije & Erica van Hees
Een grootschalige tweedeling op een klein lokaal niveau te Dalen
Mats Marijnissen
Metaaltijden 8 – 2021 PDF
Eten en drinken in de metaaltijden
Deze bundel vormt de neerslag van de 8e Nederlandse (digitale) metaaltijdendag gehouden op 9 oktober 2020. Op die dag werden lezingen gehouden over diverse onderwerpen aangaande de brons- en ijzertijdgemeenschappen van de Lage landen, aangevuld met een groot aantal bijdragen over het centrale thema van dat jaar. De eerste drie artikelen bespreken dan ook prehistorische akkers in Noorderboekert, het voedselmenu van de metaaltijden en hoe onderzoek aan aankoeksels op aardewerk meer kan leren over voedselpatronen in het verleden.
Editorial
Stijn Arnoldussen, Menk Hendriksen, Eric Norde & Nynke de Vries.
Meer weten over eten. Over mens en voedsel in de brons- en ijzertijd
Liesbeth Theunissen, Joyce van Dijk, Laura Kooistra, Lucy Kubiak-Martens, Simone Bloo, Peter van den Broeke, Rob Houkes & Annemieke Verbaas
A Taste of Honey. Food from the Bronze Age coastal site of Velsen Waterland
Jos Kleijne, Lucy Kubiak-Martens, Tania Oudemans & Jørn Zeiler
Vroege akkercomplexen in West-Friesland. De resultaten van een opgraving langs de Westfrisiaweg nabij de Noorderboekert
Sebastiaan Knippenberg
Prospectief onderzoek van het West-Friese bronstijdlandschap. Boren, struinen, spitten, sleuven en scannen aan de Rikkert in Enkhuizen
Patrick Valentijn & Wouter Roessingh
Burial mounds re-used: no men allowed?
Rex Victor Brandsma
Begraven in een greppel. Een verschuiving in het grafritueel van de midden bronstijd naar de late ijzertijd te Gent-Hogeweg
Tina Dyselinck & Liesbeth Massagé
Op zoek naar het urnenveld van Borger
Wijnand van der Sanden
A new French Tréboul spearhead found in The Netherlands: the case of the Goor find
Stijn Arnoldussen, Herman Busschers, Hannie Steegstra, Nicolien Bottema-Mac Gillavry, Bertil van Os & G. van Oortmerssen
Of whorls and weights: examining archaeological contexts of textile-related ceramics
Hester Kamstra
Vierbeukige variaties op het tweebeukige thema. Een meer dan lokaal fenomeen
Karen de Vries & Eric Norde

Metaaltijden 7 – 2020 PDF
Uiterlijk vertoon. Pracht, dracht en identiteit in de metaaltijden
Bijdragen in de studie van de metaaltijden 2020. De eerste drie artikelen over de bronzen armband van een dame uit Dreumel, bronzen armbanden uit crematiegraven en glazen armbanden sluiten fraai aan op dit thema. Daarnaast biedt de bundel ruimte aan een breed scala aan onderwerpen die de gehele periode van de metaaltijden omvatten.
Editorial
Menk Hendriksen, Eric Norde & Nynke de Vries
Een dame uit het noorden in het Land van Maas en Waal. De armband van Dreumel in context
Liesbeth Theunissen
Twee bronzen armbanden in een crematiegraf uit de midden- of late ijzertijd te Bennekom. Voorbeelden van leeftijds- en geslachtsgebonden grafgiften?
Erik Drenth & Jeroen Flamman
Alternatieve ideeën over productie en distributie in de late ijzertijd aan de hand van glazen armbanden
Johan van Kampen
Middle Iron Age (500-250 BC) cemeteries in the Southern-Netherlands, the Rhineland and Flanders
Lasse van den Dikkenberg
An unusual Late Iron Age or Early Roman burial discovered at Oegstgeest, the Netherlands
Frank J. van Spelde, Corrie C. Bakels & Lisette M. Kootker
Zoeken naar huizen, de midden bronstijd nederzetting van Opheusden ABC terrein
Lourens M.B. van der Feijst & Axel Müller
Inventarisatie van mysterieuze voorwerpen uit de late bronstijd
Ben Naardin & Wouter Roessingh
Bronze Age bronzes and the Portable Antiquities of the Netherlands (PAN): a state of affairs
Stijn Arnoldussen, Hannie Steegstra & Stijn Heeren
Handgevormd aardewerk uit de ijzertijd en de Romeinse tijd van de cultusplaats te Empel
Peter W. van den Broeke
Van de hoed en de rand. Over de typologie van maalstenen uit het Eifelgebied
Rob Houkes

Metaaltijden 6 – 2019 PDF
Einde van de metaaltijden/begin van de Romeinse tijd (100 BC – 100 AD)
Bijdragen in de studie van de metaaltijden 2019 met aandacht voor onderwerpen zoals oorlogsvoering, cultusplaatsen en het veranderende nederzettingspatroon. De lezingen toonden de blijvende interesse in het onderzoek naar samenlevingen uit de overgang van pre- naar protohistorie. Diverse lezingen van deze dagen hebben hun neerslag gevonden in deze zesde Metaaltijdenbundel.
De Nijmeegse prehistorie in kaart gebracht
Antoinet Daniel & Harry van Enckevort
Een uitstapje naar de steentijd. Werktuigen van bot en gewei uit Midden-Limburg
Leo B.M. Verhart
Neolithische invloed op de ijzertijdpottenbakker? Mysterieuze versiering op ijzertijdaardewerk
Simone Bloo
Een versierde stenen hamerbijl uit Putten
Erik Drenth & Peter A.C. Schut
Nederzettingsaardewerk uit de late bronstijd in het land van Berkel en Schipbeek
Ivo Hermsen & Huub Scholte Lubberink
Down by the River. A late bronze age full-hilted sword from the river Meuse near Thorn and Wessem
Luc W.S.W. Amkreutz, David R. Fontijn & Valerio Gentile
Forgotten Barrows – preliminary conclusions from the 2018 fieldwork at Baarlo-de Bong and Venlo-Zaarderheiken (NL)
David R. Fontijn, Richard Jansen, Lucas Meurkens, Arjan Louwen & Quentin P.J. Bourgeois
Portret van een ‘Germaansche’ urn uit Deelen
Jorien Jas & Leendert Pieter Louwe Kooijmans
‘Bend it like Beckham’: Iconische zesde-eeuwse halsringen (Wendelring-type) uit Ermelo en Uddel
Emile Eimermann & Janneke Zuyderwyk
Wat is vroeg? Aardewerk uit de achtste tot zevende eeuw voor Chr. in Noordoost-Nederland
Ernst Taayke
Hoe troep van de voorouders dateringen kan maken of breken
Harry Fokkens
Een ijzertijdboer zaait huttentut (Camelina sativa)
Corrie C. Bakels
Appreciating the little sherds in life…On crumbs, sherds and pottery fragmentation
Stijn Arnoldussen & Karen M. de Vries
De weerspiegeling van de levenscycli van huis en huishouden in zwervende ijzertijderven rondom de Maasmonding
Cees Koot
Identity and innovation in the Iron Age. Regional brooch tradition studied through private finds
Stijn Heeren, with a contribution by B. van Os and H. Huisman
Zoutzieders in Vlaardingen omstreeks 250 v.Chr.
Robert M. van Heeringen, Steven Brussé & Nicole de Koning
Where to and why? Thoughts on the meaning of the Valtherbrug bog trackway
Wijnand A.B. van der Sanden
Self-made Roman. Handmade pottery as a marker of identity
Roderick C.A. Geerts
Een proeve van protohistorie? Tekens op laat-prehistorisch aardewerk uit Valkenswaard en Lent
Peter W. van den Broeke

Metaaltijden 5 – 2018 PDF
Graven en grafheuvels
Deze bundel vormt de neerslag van het eerste lustrum van de Nederlandse Metaaltijdendag op 6 en 7 oktober 2017 in Oss. Het lustrum had als thema ‘Graven en grafheuvels’ en bestond uit anderhalve dag lezingen, gevolgd door een excursie naar de bekende vindplaatsen Oss-Vorstengraf en Oss-Paalgraven. De lezingen toonden de blijvende interesse in het onderzoek naar graven, grafheuvels en grafgebruiken. Diverse lezingen van deze dagen hebben hun neerslag gevonden in deze vijfde Metaaltijdenbundel.
Grafheuvels en graven in de Metaaltijden. Vijf jaar metaaltijdendagen
E.A.G. Ball, R. Jansen, E.H.L.D. Norde & K.M. de Vries
Barrows and burials in the Metal Ages. Five years of Dutch Metaaltijdendagen
E.A.G. Ball, R. Jansen, E.H.L.D. Norde & K.M. de Vries
De bronstijdallee: een oriënterend onderzoek
Etienne C. Pronk
Eerste inzichten in het rituele bronstijdlandschap van Heiloo-Zuiderloo
Tijmen Moesker, Judith van der Leije & Menno van der Heiden
Meer dan grafheuvels, een frisse blik op Wervershoof-Eendenkooi
Rik Feiken & Menno van der Heiden
Barrow cemeteries in central and western Belgium. From the Late Neolithic till the Early Iron Age
Guy De Mulder
Over een urnenveld en een nederzetting: opgraving Heeze-De Bulders (Noord-Brabant)
Miel Schurmans
Tombes et tombelles de la Campine Anversoise. Een oude kijk op nieuwe vondsten
Stephan Delaruelle
Vorstengraven Vernieuwd. Recent onderzoek naar elite graven uit de vroege ijzertijd in de Lage Landen
Sasja van der Vaart-Verschoof
Ongrijpbare graven. Het grafritueel in de midden- en late ijzertijd op de Gelderse en Overijsselse zandgronden
Eric H.L.D. Norde
Het belang van osteologie: case study ijzertijdgrafveld Panningen-Loo
Matthijs van Kooten
Grote potten met kleine oren uit Noord-Brabant daterend uit de vroege ijzertijd
Simone Bloo, Liesbeth Theunissen & Roderick Geerts
De typologie van het aardewerken vaatwerk van de Hilversumcultuur
Erik Drenth
Space becomes a ritualised place. Five Iron Age and Early Roman period presumed cult places in Oss (The Netherlands)
Roosje de Leeuwe & Richard Jansen
An Iron Age settlement landscape neighbouring the Ha C chieftains’ graves at the Maashorst (N.-Br., The Netherlands)
Richard Jansen & Paul van den Helm

Metaaltijden 4 – 2017 PDF
Huis en huishouden: de mens achter de plattegrond
Deze bundel vormt de neerslag van de 4e Nederlandse metaaltijdendag gehouden op 7 oktober 2016. Op die dag werden lezingen over diverse onderwerpen aangaande de brons- en ijzertijdgemeenschappen van de Lage landen gecombineerd met een groot aantal bijdragen over het centrale thema van dat jaar “Huis en huishouden: de mens achter de plattegrond”. Veel van de sprekers van die dag waren bereid hun boeiende verhalen op schrift te stellen, zodat in deze bundel diverse bijdragen over nederzettingen uit de metaaltijden zijn opgenomen.
Editorial: Huis en huishouden: op zoek naar de mens achter de plattegrond
S. Arnoldussen, A. Müller & E. Norde
Een kuil vol gebarsten kwarts in laat-neolithisch Wapenveld
Roderick Geerts, Marian Melkert & Simone Bloo
Revisiting Andijk: Using taphonomic markers on faunal remains to reconstruct human behaviour within Westfrisian Bronze Age settlements
Jordy Aal
Wie zoekt, die vindt. Een bronzen tongdolk uit ’t Ham in Horst, gemeente Horst aan de Maas
Xavier van Dijk & Bertil van Os
Aan de voet van de breuk. Over een goed bewaarde kokerbijl uit een Brabantse akker
Liesbeth Theunissen, Bertil van Os & Otto Brinkkemper
A Late Bronze Age settlement and an unusual Early Iron Age construction in Bennekom
Roosje de Leeuwe
Een alternatieve kijk op het prehistorische erf: Een economisch perspectief
Leon de Rouw
Breaking traditions: an isotopic study on the changing funerary practices in the Dutch Iron Age (800 – 12 BC)
Lisette Kootker, Coen Geerdink, Peter van den Broeke, Henk Kars & Gareth Davies
Iron Age burial rituals: animal matter(s). Archaeozoological inventory on the use of animals within a burial contex
Paul van den Helm & Joyce van Dijk
Wet but not whining. Iron Age Households of the Southwest Netherlands
Sam Leeflang
Op zoek naar de sociale dimensies van prehistorisch aardewerken vaatwerk. Een studie naar schalen met gepaarde doorboring uit de Nederlandse ijzertijd
Erik Drenth
The Iron Age iron slags of Maastricht – Randwyck: processing or production?
Stijn Arnoldussen
Vier Beuken in Beilen: ijzertijdbewoning te Olen (B.)
Niels Janssens
A future for Iron Age house typologies
Karen de Vries
Op het terras is het goed toeven. De langetermijngeschiedenis van de microregio Sterckwijk bij Boxmeer gedurende de metaaltijden
Henk van der Velde, Edwin Blom, Sentine Kodde, Marieke Opbroek & Femke Vermue

Metaaltijden 3 – 2016 PDF
Van Heinde en Verre
In 2015 werd stil gestaan bij sociale netwerken, migraties en uitwisselingscontacten binnen samenlevingen uit de Brons- en IJzertijd. Verschillende lezingen van die dag zijn in de derde Metaaltijdenbundel opgenomen. Daarnaast zijn er ook weer verschillende bijdragen verzameld ten aanzien van laat-prehistorisch onderzoek.
Van Heinde en Verre. De dynamiek van brons- en ijzertijdgemeenschappen
Axel Müller & Richard Jansen
‘Wives for cattle’? Bridewealth in the Bronze Age
Nathalie Brusgaard
Een cultusplaats met crematiegraven uit de late ijzertijd te Schipperskerk-Koeweide (provincie Limburg)
Judith van der Leije & Lucas Meurkens
Twee bronzen halsringen in een kuiltje. Grafritueel uit de vroege ijzertijd in het Zuiderveld (Waalsprong, gem. Nijmegen)
Emile Eimermann & Peter W. van den Broeke
Between belts and Beakers. Pendants in the third millennium BC in Western and Central Europe
Jos Kleijne
Reflections on Early and Middle Bronze Age dynamics in burial ritual and house building in the Netherlands
Eric Lohof & Erik Drenth
Erven uit de midden- en late bronstijd in Mierlo-Luchen
Roosje de Leeuwe
Together apart. Iron Age deposition practices on the Fries-Drents plateau
Karen M. de Vries
Abandonment & re-use: Westfrisian Bronze Age house-sites within a biographical perspective
B.J.W. Steffens
Bijzondere bronstijdbewoning te Klein Bedaf, Baarle-Nassau
Bart Van der Veken & Axel Müller
On coastal burials and where to find them
Matthijs Y. van Kooten
A bifacially flaked flint sickle from Boxmeer-Sterckwijck (province of Noord-Brabant, the Netherlands). An inquiry into raw material and function
E. Drenth & H. de Kruyk
Urns in the Hilversum culture. An age- and gender-related phenomenon?
Erik Drenth

Metaaltijden 2 – 2015 PDF
Van begin en einde; productie en depositie in de metaaltijden
Zowel de productie van voorwerpen, als de wijzen waarop zij na hun gebruik werden gedeponeerd worden in deze bundel besproken. U treft dan ook bijdragen aan die gaan over bronzen, benen, aardewerken en stenen voorwerpen, alsook een betoog over verlatingsdepots. In aanvulling op deze bijdragen binnen het thema ‘Van begin en einde; productie en depositie in de metaaltijden’, is ook een palet aan andere bijdragen over de metaaltijden opgenomen.
Some thoughts on quality and skill in Early Bronze Age axes
Maikel H.G. Kuijpers
Fragmenten van een gietmal uit de late bronstijd te Cuijk
Marlien Janssens
Een midden-bronstijdverrassing
Simone Bloo, Annemarie Kooi & Jos Kleijne
Het verborgen bestaan van een bronsblikken armband
Gerard van Alphen & Liesbeth Theunissen
A decorated Iron Age antler object from the Noordhof settlement site Wateringse Veld, The Hague
Marloes Rijkelijkhuizen, Annemieke Verbaas & Hans Siemons
De biografie van maalstenen: Metaaltijden
Marian J.A. Melkert
Het verlatingsritueel
Peter van den Broeke
Barrows and burials of the Late Neolithic and Bronze Age from Velsen (Noord-Holland, the Netherlands)
Jos Kleijne
Velsen-Zuidelijke Calamiteitenboog
Robert M. van Heeringen
Late bronstijdboeren en hun potten in de Oude Duinen bij De Zilk (gemeente Noordwijkerhout)
Simone Bloo & Iris Briels
Het crematiegrafveld van Den Haag in het licht van ‘Atlantische’ funeraire rituelen
Guy De Mulder
When urnfields lose their meaning…
Stijn Arnoldussen & Paul Albers
IJzertijdbewoning: een toetsing van de bewoningsmodellen voor locatiekeuze en demografie
Tale I. Wolthuis & Stijn Arnoldussen

Metaaltijden 1 – 2014
Eerste bundel PDF
Deze bundel bevat bijdragen over het grafritueel, de materiële cultuur, nederzettingspatronen en depositiepatronen van gemeenschappen uit de metaaltijden (brons- en ijzertijd) van Nederland. Samengebracht in deze bundel raken de verhalen over, en interpretaties van, de laat-prehistorische samenlevingen verbonden.
The Early Bronze Age Prunkbeil from Hilversum-Hoorneboegse Heide. A unique piece of craftsmanship
Jay Butler, Liesbeth Theunissen & Bertil van Os
The wilder shores of geography
Eric Lohof
Organische residuen op aardewerk van de Hilversum-cultuur. Een verkennend onderzoek
Tania Oudemans & Erik Drenth
Een crematiegrafveld in de duinen van Den Haag
Everhard Bulten & Marieke Opbroek
Huisplattegronden uit de midden-bronstijd van Bovenkarspel-Het Valkje, West-Friesland
Wouter Roessingh
Het wilde West-Friesland: jacht en visserij in de bronstijd
Yvonne van Amerongen
More than a point on a map: the Leeuwarden Late Bronze Age spearhead
Stijn Arnoldussen & Ronald Visser
Samengesmolten en onbruikbaar
Simone Bloo & Roy van Mousch
Houtse Akkers ondersteboven: het grafveld van de vindplaats Oosterhout-Contreie
Hans Koopmanschap
Armed for the afterlife
Roderick Geerts
Weg van de zwervende erven?
Tina Dyselinck
Duitse importproducten of reizende vrouwen in Boxmeer?
Simone Bloo & Roderick Geerts
